FAIR veel werk? Welnee! – 10 jaar RDNL en Dutch Data Prize
“Door jezelf op te geven moet je een aantal zaken controleren en dat is ook meteen een check op je werk. Ik vond dat al heel waardevol.”
Door Kimberley Zwiers en Samantha Willemsen
In het kader van 10 jaar RDNL spreken we met drie winnaars van de Nederlandse Dataprijs, dat sinds 2013 onderdeel is van RDNL. Wat bracht de prijs voor hen met zich mee, waarom vinden zij FAIR data belangrijk en waarom zouden onderzoekers zichzelf moeten nomineren voor deze prijs? In de eerste editie van het drieluik spraken we met Maarten Marx, één van de eerste winnaars van de Nederlandse Dataprijs, die zijn tijd ver vooruit was met het FAIR maken van data. “FAIR maken van data veel werk? Welnee!”
Meer dan tien jaar geleden waren Maarten Marx – informaticus aan de Universiteit van Amsterdam (UvA) – en zijn collega’s al bezig met het FAIR maken van data. In hun geval van alle vergaderverslagen van de Eerste en Tweede Kamer van 1814 tot april 2012 en de biografische gegevens van alle Kamerleden en gegevens over alle politieke partijen van Nederland met ten minste één zetel in het parlement of de Eerste Kamer uit diezelfde periode. Daarvoor won Marx met zijn collega’s in 2012 de Nederlandse Dataprijs, tegenwoordig bekend als de Dutch Data Prize.
FAIR check
Meedoen aan de Dutch Data Prize was voor Marx een controle of de FAIR principes goed waren toegepast. “Door jezelf op te geven moet je een aantal zaken controleren en dat is ook meteen een check op je werk. Ik vond dat al heel waardevol.” Het FAIR principe is iets waar hij als informaticus vanaf het begin af aan al het nut van inzag. “Het argument dat het veel werk is, vind ik te verwaarlozen. Natuurlijk is het meer werk, maar het levert de wetenschap echt iets op. Je weet nooit waar jouw data later voor gebruikt kan worden. Zo hebben de notulen van het Europees Parlement ervoor gezorgd dat we nu vertaalmachines hebben.” Marx motiveert daarom iedereen om de tijd te investeren om data FAIR te maken: “Als het bij de bron meteen goed wordt aangepakt, kost het weinig tijd en is het van onschatbare waarde.”
Tegenwoordig is Marx nog steeds bezig met het beschikbaar maken van overheidsinformatie. In het kader van de Wet Open Overheid (WOO) ontwikkelde hij met zijn onderzoeksgroep WooGle, een zoekmachine voor geopenbaarde Woo-dossiers van gemeenten, provincies en ministeries. Onlangs heeft Marx de data uit WooGle gedeponeerd bij DANS, zodat ze ook toegankelijk zijn voor de onderzoeksgemeenschap. “Vooral vanuit de juridische wereld is hier veel interesse voor. Maar ik zie het ook als een soort erfgoed voor de toekomst, zodat een historicus over vijftig jaar kan kijken hoe dat nou ging met die openbaarmakingen.”
De Dutch Data Prize is onderdeel van Research Data Netherlands (RDNL), een consortium bestaande uit 4TU.ResearchData, DANS, Health-RI en SURF. De volgende ronde van de Dutch Data Prize wordt gehouden in 2024.