Terugblik op het Open Science Festival 2025: verhalen, sticky notes, hitte en veel enthousiasme

Wat zijn de meest urgente opleidingsbehoeften van Nederlandse dataprofessionals? Om deze vraag te beantwoorden, organiseerde RDNL een workshop tijdens het Open Science Festival op 24 oktober 2025 in Groningen.

Open Science NL heeft RDNL financiering toegekend voor het opzetten van een nationaal opleidings- en communityplatform voor dataprofessionals. Het project is in januari 2025 van start gegaan en heeft een looptijd van vier jaar. Het belangrijkste doel is het vergroten van de datamanagement capaciteit van Nederlandse onderzoeksinstellingen om de transitie naar Open Science te vergemakkelijken. De vier partners van RDNL (4TU.ResearchData, DANS, Health-RI, SURF) stellen een curriculum op, ontwerpen een trainingprogramma en bouwen een platform waar individuen en gemeenschappen elkaar kunnen ontmoeten en alle relevante informatie over trainingen kunnen vinden. Om ervoor te zorgen dat het nationale trainingprogramma aansluit bij de behoeften van dataprofessionals en hun werkgevers, kunnen we niet zonder de inbreng van de dataprofessionals zelf.

Daarom waren we verheugd om bijna 30 dataprofessionals, onderzoekers, trainers en beleidsmakers te mogen verwelkomen op onze workshop. Na een korte presentatie van het project vroegen we hen om een situatie uit hun dagelijkse praktijk te delen waarin ze bepaalde vaardigheden of kennis misten. We vroegen hen deze opleidingsbehoeften op te schrijven en te koppelen aan één van de zeven competentiegebieden in het Engelstalige RDNL Competency Framework (gebaseerd op bestaande raamwerken zoals Skills4EOSC en het NPOS-F-rapport Professionalising data stewardship in the Netherlands):

• RDM, FAIR principles and open science
• Research software management
• Data infrastructure
• Legal and ethical responsibilities
• Policy and governance
• Training and awareness raising
• Transversal skills

Het kwik liep hoog op dankzij de gepassioneerde discussies in de zaal. Er werden meer dan 90 sticky notes geschreven, die alle competentiegebieden bestreken. Daarom vroegen we de deelnemers om de opleidingsbehoeften per gebied te clusteren en ze voor de hele groep samen te vatten. Deze samenvatting was belangrijk voor de laatste fase van de sessie: stemmen over welke van de genoemde trainingsbehoeften het meest urgent waren. De deelnemers kregen elk drie stickers om te stemmen op de training die zij het belangrijkst vonden.

Bovenaan de lijst: training over ‘het ethische (en onethische) gebruik van AI’. Op de tweede plaats staat: ‘hoe zelf training te geven en te ontwikkelen’. Andere onderwerpen die meerdere stemmen kregen, zijn: ‘FAIR voor kwalitatieve data’, ‘ondersteuning voor (internationale) samenwerkingen’, ‘het ontwikkelen van beleid’, ‘nieuwe wetten inzake cyberveiligheid’ en, in de categorie ‘ transversal skills’: advies- en communicatievaardigheden.

We hebben de input gemapt op het RDNL Competency Framework om ervoor te zorgen dat de voor data stewards cruciale kennis en vaardigheden voldoende aan bod komen. In de volgende fase van het RDNL-project zullen we bestaande trainingen updaten en samen met andere trainingaanbieders en experts in het veld trainingen ontwikkelen om lacunes op te vullen. Eén dringende trainingbehoefte heeft RDNL al op de agenda staan voor 2026: een train-de-trainer cursus. Houd onze activiteiten dus in de gaten!